Tatlı Patates: Faydaları, Kalorisi, Besin Değerleri

• 30 Ağustos 2025

Tatlı Patates: Faydaları, Kalorisi, Besin Değerleri

Tatlı patates, Orta ve Güney Amerika kökenli bir kök sebze olarak dünya genelinde yaygın şekilde tüketilen besleyici bir gıdadır. Tek bir orta boy tatlı patates günlük A vitamini ihtiyacımızın neredeyse %400'ünü karşılayabilmektedir. Bu besleyici kök sebzenin kendi içerisinde 25 çeşidi bulunur ve biz bu yazımızda sizlere hakkında merak ettiklerinizi anlatacağız.

Tatlı Patates Nedir?

Bilimsel adı Ipomoea batatas olan tatlı patates, kahkahaçiçeğigiller (Convolvulaceae) familyasından gelen ve yumruları yenen nişastalı, tatlı bir bitkidir. Adından da anlaşılacağı üzere şekerli bir tada sahiptir. Bildiğimiz patates ile benzer görünmektedir. Ancak, botanik olarak farklı familyalarda yer alır. Patates yumruları dışındaki kısımları zehirli iken, tatlı patatesin taze yaprakları ve filizleri de güvenle tüketilebilmektedir.

Tatlı patatesin yaklaşık 5.000 yıl önce Orta Amerika’da evcilleştirildiği düşünülmektedir. İspanyolların Amerika kıtasını keşfiyle Avrupa’ya tanıtılmış, ardından Asya ve Afrika’ya yayılmıştır. Günümüzde bu bölgelerde temel gıda olarak tüketilmektedir. Türkiye’ye ise büyük ihtimalle 1930’lu yıllarda Kıbrıs üzerinden gelmiştir.

Fiziksel özellikleri oldukça çeşitli olan tatlı patatesin dış kabuğu ve iç rengi farklılık gösterebilmektedir. Bu değişkenlik toprağın nem durumuna bağlıdır. Yüzlerce çeşidi bulunmaktadır. Dünya genelinde ise en çok üretilen yedinci tarım ürünüdür. Özellikle Çin, Nijerya, Tanzanya, Endonezya ve Japonya’nın Okinawa adasında yaygın şekilde tüketilmektedir.

Tatlı Patatesin Besin Değeri ve Kalorisi

Beslenme açısından değerli bir kök sebze olan tatlı patates, düşük yağ içeriği ve zengin vitamin profiliyle öne çıkar. Beslenme planınıza eklemeden önce, tatlı patates besin değeri hakkında detaylı bilgi sahibi olmak faydalı olacaktır.

Besin Öğesi	Miktar (100 g)
Kalori	86 kcal
Karbonhidrat	20.12 g
Doğal Şeker	4.2 g
Lif	3 g
Protein	1.6 g
Yağ	0.1 g
Su	%77
Potasyum	337 mg
Kalsiyum	30 mg
Demir	0.6 mg

Kalorilerinin yaklaşık %92’sini karbonhidrattan alır ve potasyum açısından zengin bir besindir. 100 gramı günlük potasyum ihtiyacının %9,6’sını karşılayarak kan basıncını dengelemeye yardımcı olur. Orta boy (130 g) tatlı patates 112 kalori, büyük boy (180 g) 162 kalori içerirken, buharda pişmiş 80 gramı sadece 67 kaloridir.

Aynı zamanda bir vitamin deposu olan tatlı patates, özellikle beta-karoten formunda A vitamini açısından çok zengindir. Orta boy bir tanesi günlük A vitamini ihtiyacının yaklaşık %400’ünü karşılar. Ayrıca C vitamini, B6 vitamini ve manganez de içerir.

Tatlı Patatesin Sağlığa Faydaları

Zengin besin içeriğiyle tatlı patates, sağlığımızı destekleyen birçok fayda sunar. Bu lezzetli kök sebze yalnızca besleyici olmasıyla değil, aynı zamanda vücudumuzun farklı sistemlerine sağladığı katkılarla da değerli bir besin kaynağıdır.

Bağışıklık Sistemini Destekler

Tatlı patates içerdiği C vitamini ve beta-karoten sayesinde bağışıklık hücrelerinin fonksiyonlarını destekler ve vücudu enfeksiyonlara karşı korur. Bu vitamin, vücudumuzun mikroplara karşı savunması olan bağışıklık sistemimizi güçlendirir. Ayrıca içerdiği antioksidanlar da bağışıklık sisteminin sağlıklı çalışmasına katkıda bulunmaktadır.

Sindirim Sistemine Katkısı

Yüksek lif içeriği sayesinde, sindirim sağlığı için oldukça faydalıdır. Bir orta boy tatlı patates yaklaşık 4 gram lif verir (günlük ihtiyacın %14'ü). Lif, bağırsak hareketlerini düzenler, kabızlığı önler ve sağlıklı bir sindirim sistemi için gerekli olan iyi bakterilerin büyümesini destekler. Bunun yanında, tatlı patatesteki bazı lif türleri bağırsakta fermente olarak kısa zincirli yağ asitleri üretir. Bu da bağırsak sağlığını korur ve iltihaplanmayı azaltır.

Göz ve Cilt Sağlığına Etkileri

Beta-karoten açısından zengin olan tatlı patates, göz sağlığını destekler. Özellikle kuru gözlerin önlenmesine ve karanlık ortamlarda daha iyi görüş sağlamaya yardımcı olur. İçerdiği karotenoidler, gözleri serbest radikal hasarlarına ve oluşabilecek iltihaplanmaya karşı korur. Tatlı patates ayrıca C vitamini içeriğiyle cildin ve saçın sağlıklı görünmesini sağlayarak, proteinlerin kolajen üretmesinde etkili olur. A vitamini de cilt ve saç kuruluğuna karşı koruma sağlar.

Antioksidan Özellikleri

Tatlı patates kalori açısından düşük olmasına rağmen, beta-karoten, C vitamini ve antosiyaninler gibi güçlü antioksidanlar içerir. Bu antioksidanlar, vücudu serbest radikallerin neden olduğu hasarlardan korur, kronik hastalıkların riskini azaltır ve yaşlanmayı geciktirir. Mor tatlı patates türleri, antosiyanin adı verilen ve kolorektal kansere yakalanma riskini azaltabilen özel bir bileşik içerir.

Kan Şekeri Kontrolüne Yardımcı Olur

Besin değeri açısından zengin olduğu gibi, glisemik indeksi düşük bir besindir. Bu özelliği sayesinde kan şekerini hızlı bir şekilde yükseltmemekte ve diyabet hastaları için uygun bir seçenek olabilmektedir. İçerisinde bulunan lif, karbonhidratların emilimini yavaşlatarak kan şekerinin daha dengeli yükselmesini sağlar. Tatlı patates tarifleri hazırlarken haşlama yöntemini tercih etmek, glisemik indeksi daha da düşürerek kan şekeri kontrolünü destekler.

Tatlı Patatesin Diyetteki Yeri

Zayıflama programlarında tatlı patates özel bir yere sahiptir. Kilo kontrolüne dikkat edenler için bu besin mükemmel bir seçenek olarak öne çıkar. Beyaz patatesin aksine, tatlı patates daha düşük kalori içeriğiyle diyet listenizde rahatlıkla yer alabilmektedir. 100 gramında sadece 86 kalori bulunmaktadır. Bir porsiyonda genellikle 100 kalori alınırken, normal patatesin bir porsiyonunda 400 kalori bulunabilmektedir.

Kalori değeri düşük olmasına rağmen, uzun süre tokluk hissi verir. Bunun nedeni içerdiği yüksek lif oranıdır. Bu lifler sindirim sırasında jel benzeri bir yapı oluşturarak açlık hissini azaltır ve aşırı yemek yemenizi engeller. Dahası, liflerin yağ moleküllerini hapsetme özelliği, yağ emilimini azaltarak kilo kontrolünde yardımcı olur.

Metabolizmayı harekete geçirme özelliğiyle de bilinen tatlı patates, vücuttaki yağ yakımını destekler. Ayrıca içerdiği yüksek su oranı sayesinde vücuttaki toksinlerin ve ödemin atılmasına yardımcı olur. Bu özelliği sayesinde diyet sürecinde vücudunuzu arındırırken kilo vermenizi de kolaylaştırır.

Glisemik indeks açısından incelediğimizde, beyaz patatesin aksine tatlı patates besin değeri daha avantajlıdır. Beyaz patatesin glisemik indeksi yüksektir ve kan şekerini hızla yükseltir. Ancak tatlı patates kan şekerini daha kontrollü yükseltir ve tatlımsı tadıyla tatlı krizlerinin önüne geçebilmektedir. Haşlanmış tatlı patatesin glisemik indeksi 44 iken, fırında pişirildiğinde 94'e çıkabilmektedir. Bu nedenle pişirme yönteminize dikkat etmelisiniz.

Diyetinizde tatlı patates tarifleri kullanırken şu öneriler faydalı olabilmektedir:

• Kızartma yerine haşlama, buharda pişirme veya fırınlama tercih edin
• Yanında yoğurt, sebzeler ve lifli gıdalarla tüketin
• Üç günlük bir tatlı patates diyeti metabolizmanızı hızlandırabilmektedir.

Özellikle şeker hastaları için tatlı patates, normal patatesin sağlıklı bir alternatifidir. Glutensiz oluşu sayesinde çölyak hastaları da gönül rahatlığıyla tüketebilmektedir.

Sonuç olarak, tatlı patates sadece lezzetli değil, aynı zamanda beslenme açısından oldukça değerli bir besindir. Düşük kalori içeriği, zengin vitamin ve mineral profili sayesinde günlük beslenmenize kolaylıkla dahil edebileceğiniz mükemmel bir seçenektir.