Parkinson Hastalığı: Nedir, Nasıl Beslenilmelidir?
Parkinson hastalığı, sinir sistemi üzerinde etkili olan ve motor becerileri etkileyen bir nörolojik bozukluktur. Genellikle titreme, hareket zorluğu, kas sertliği ve denge sorunları gibi belirtilerle kendini göstermektedir. Yaşlılıkla birlikte daha sık görülse de genç yaşlarda da ortaya çıkabilmektedir.
Parkinson Hastalığı Nedir?
Parkinson hastalığı, beyinde dopamin üreten hücrelerin hasar görmesi veya ölmesi sonucu ortaya çıkmaktadır. Dopamin, vücudun hareketi düzenlemesine yardımcı olan bir nörotransmitterdir. Dopamin üretiminin azalması, vücudun motor becerilerini kontrol etmesini zorlaştırmakta ve Parkinson hastalığına yol açmaktadır.
Parkinson Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Parkinson hastalığı belirtileri aşağıdaki gibidir. Ancak bu belirtilerin kişiden kişiye değişiklik gösterebileceği unutulmamalıdır.
- Titreme
- Hareket yavaşlaması
- Kas sertliği
- Denge kaybı
- Koordinasyon zorluğu
- Depresyon ve anksiyete
Parkinson hastalığının kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak genetik faktörler, çevresel etkenler ve yaşla birlikte artan risk faktörleri hastalığın ortaya çıkmasında rol oynayabilmektedir. Tedavisi için ilaçlar, fizyoterapi ve diğer rehabilitasyon yöntemleri kullanılmaktadır.
Parkinson Hastalığında Beslenme
Parkinson hastalığına sahip bireylerin sağlıklı bir yaşam sürdürebilmeleri ve semptomlarını yönetebilmeleri için uygun bir beslenme önemlidir. Beslenmede dikkat edilmesi gerekenler aşağıdaki gibidir:
- Anti-enflamatuar Diyet: Enflamasyon, Parkinson hastalığının semptomlarını kötüleştirebilmektedir. Anti-enflamatuar yiyecekler; meyve, sebze, tam tahıllar ve balıkları içermektedir. Bu tür bir diyet, vücuttaki iltihap seviyelerini azaltmaya yardımcı olabilmektedir.
- Yüksek Lifli Yiyecekler: Kabızlık, Parkinson hastaları arasında yaygın bir sorundur. Yüksek lifli yiyecekler, sindirim sistemini düzenlemeye yardımcı olabilmektedir. Bu nedenle meyve, sebze ve tam tahıllar tüketmek önemlidir.
- Protein Dengesi: İlaç tedavisi sırasında, bazı Parkinson hastalarının protein tüketimini dengelemeleri gerekebilmektedir. Çünkü protein, ilaçların etkisini azaltabilmektedir. Bu nedenle doktorunuzun önerdiği protein miktarına dikkat etmeniz önemlidir.
- Sıvı İçimi: Parkinson hastalığı sırasında hastalar sıklıkla yutma sorunları yaşayabilmektedir. Bu nedenle yeterli sıvı alımına dikkat etmek önemlidir. Susuzluk, vücuttaki ilaçların etkisini azaltabilmektedir.
- Antioksidanlar: Antioksidanlar, hücresel hasarı azaltmaya yardımcı olabilmekte ve beyin sağlığını destekleyebilmektedir. Bu nedenle meyve, sebze ve yeşil çay gibi antioksidan açısından zengin yiyecekler tüketmek önemlidir.
- Vitamin ve Mineral Zengini Diyet: Parkinson hastaları, bazı vitamin ve minerallere özellikle dikkat etmelidir. Örneğin; B6 vitamini, B12 vitamini, D vitamini ve folik asit, sinir sistemi sağlığı için önemlidir. Bu nedenle bu vitaminleri ve mineralleri içeren gıdaları diyetlerine dahil etmeleri önemlidir.
- Kafeinsiz ve Alkol Sınırlı Diyet: Kafein ve alkol, Parkinson hastalarının semptomlarını olumsuz etkileyebilmektedir. Bu nedenle kafeinli içeceklerin ve alkolün sınırlı tüketilmesi önerilmektedir.
- Yemek Zamanlaması: Belirli ilaçların etkinliğini artırmak veya yan etkileri azaltmak için yemek zamanlaması önemlidir. Doktorunuzun önerdiği saatlerde ilaç almak ve yemek yemek, semptomların daha iyi kontrol edilmesine yardımcı olabilmektedir.

Parkinson Hastaları için Uygun Diyet Türleri
Parkinson hastaları için uygun diyet türleri aşağıdaki gibidir. Ancak uygulanması gereken diyet türüne doktorunuz ve diyetisyeniniz ile birlikte karar vermeniz önemlidir.
- Akdeniz Diyeti: Akdeniz diyeti, anti-enflamatuar özellikleri ile bilinmekte ve Parkinson hastaları için uygun bir seçenek olabilmektedir. Bu diyet; zeytinyağı, balık, meyve, sebze ve tam tahılları içermektedir.
- Yüksek Lifli Diyet: Kabızlık sorunu yaşayan Parkinson hastaları için yüksek lifli bir diyet, sindirim sorunlarını hafifletmeye yardımcı olabilmektedir. Lifli gıdalar, lif takviyeleri veya meyve ve sebzeleri daha fazla tüketmek bu diyetin bir parçasıdır.
Parkinson hastalığı yönetilebilir hastalıktır. Dolayısıyla doğru adımlar atıldığı takdirde sağlıklı bir yaşam sürdürülebilmektedir. Beslenme, semptomları hafifletebilmekte ve genel sağlığı destekleyebilmektedir. Parkinson hastaları, sağlıklı beslenme ilkelerine dikkat ederek yaşam kalitelerini artırabilmektedir. Ancak beslenme planını oluştururken bir doktor veya diyetisyenle işbirliği yapılması sağlığın korunması ve geliştirilmesi açısından en iyi tercihtir.